แนวทางทั่วไป ซ่อมวงจรอิเล็กทรอนิกส์ พื้นฐานการซ่อมบอร์ด

การซ่อมแผงวงจรอิเล็กทรอนิกส์อย่างน้อยที่สุดต้องมี   5  ข้อต่อไปนี้  ลองเช็คว่ายังขาดส่วนไหนเช่นยังวัดอุปกรณ์ดีเสียไม่เป็น.....ก็สามารถเรียนรู้เพิ่มได้ตลอดเวลาเพื่อเติมเต็มในส่วนที่ยังขาดอยู่      

 1)  พื้นฐานการใช้งานมัลติมิเตอร์เพื่อวัดไฟตามจุดต่างๆ และใช้วัดสภาพอุปกรณ์ว่าดีหรือเสีย                   2) ต้องรู้วงจรไฟฟ้าเบื้องต้น  วงจรอนุกรม  วงจรขนาน ไฟ AC  ไฟ  DC  ความหมายของคำว่า ไฟฟ้าลัดวงจร ไฟฟ้าช๊อตและการป้องกันอันตรายจากไฟฟ้า  เป็นต้น  เพื่อให้ปฏิบัติงานซ่อมได้อย่างปลอดภัย รวมทั้งงานที่ซ่อมเสร็จนอกจากวงจรจะต้องทำงานได้ปกติแล้วยังต้องคำนึงถึงความปลอดภัยของวงจรด้วย เช่น สายไฟหลุดแล้วต้องไม่ซ๊อตกัน  กรณีวงจรทำงานผิดปกติมีกระแสเกินแล้ววงจรต้องตัดการทำงานด้วยอุปกรณ์ป้องกันกระแสเกิน   เป็นต้น                                                                                                     3)  รู้จักอุปกรณ์ไฟฟ้าอิเล็กทรอนิกส์เบื้องต้นและหลักการทำงานของมัน  เช่น  ฟิวส์   รีเลย์  ตัวต้านทาน  ตัวเก็บประจุ  หม้อแปลงไฟฟ้า  ลำโพง  ไดโอด   ทรานซิสเตอร์   เป็นต้น  การรู้หลักการทำงานของมันทำให้สามารถไล่วงจรอิเล็กทรอนิกส์และหาอะไหล่แทนได้                                                                       4)  รู้จักวงจรพื้นฐานต่างๆ เริ่มจากหัดไล่วงจรง่ายๆก่อน หนังสือจำพวกโครงงานต่างๆจะแนะนำให้หัดไล่วงจรและการทำงานของวงจรพื้นฐานได้เป็นอย่างดี                                                                                     5)  ทักษะพื้นฐาน เช่น การใช้หัวแร้งบัดกรี  การอ่านค่าอุปกรณ์เป็น  เป็นต้น

การซ่อมให้เริ่มดูจากอาการเสียก่อนและไล่เช็คแผงวงจรไปที่ละจุดแบบ  1-2-3-4  มีแนวทางทั่วไปสำหรับซ่อมวงจรอิเล็กทรอนิกส์เป็นข้อๆต่อไปนี้    เพื่อประหยัดเวลาซ่อมและงานซ่อมออกเยอะๆให้มุ่งไปที่อุปกรณ์ที่มีโอกาสเสียง่ายก่อน  ให้เช็คจุดต่างๆดังนี้ 

1.  จุดเชื่อมต่อและเส้นทางไหลของกระแสไฟฟ้า  เช่น สายไฟ  คอนเนกเตอร์  ขั้วต่อ ลายวงจรขาด ทั้งในส่วนของพาวเวอร์ และ   ส่วนเส้นทางของสัญญาณ

2. อุปกรณ์ที่มีกลไกการเคลื่อนที่  เช่น  รีเลย์  สวิตช์ชนิดต่างๆ  สวิตช์ทุกชนิดมีอายุการใช้งาน  ลองเช็คดูว่ามันเสียไหมหรือปกติดี  ?  ลองกดเปิดปิดแล้วเช็คสถานะของคอนแทคมันเปลี่ยนตามการกดหรือไม่  ?

3. อุปกรณ์พาวเวอร์มีโอกาสเสียสูง  สังเกตง่ายๆมันเป็นอุปกรณ์ตัวใหญ่มีกระแสไหลผ่านสูง เช่น ทรานซิสเตอร์  มอสเฟต  SCR  ไดโอด  เป็นต้น อีกทั้ง IC ก็มีโอกาสเสียรองลงมา  อุปกรณ์พาวเวอร์ชอบเสียในลักษณะช๊อตหรือขาด การวัดดีเสียแบบไร้กระบวนท่าคือวัดแล้วขึ้นสุดสเกลทั้ง 2 ครั้งหรือได้ 0 โอห์มตลอดคือซ๊อตแล้ว การวัดทรานซิสเตอร์ใช้ Rx1K สุ่มวัดขาต่างๆแล้วเข็มไม่ขึ้นเลยสักครั้งคือมันขาดแล้ว ( ปกติการวัดทรานซิสเตอร์ถ้ามันดีตรงขา B-E กับขา  B-C จะวัดขึ้น 1 ครั้งและวัดไม่ขึ้น 1 ครั้ง ) ที่ท้ายบทความจะอธิบายการวัดทรานซิสเตอร์แบบสุ่มอีกรอบ

4. อุปกรณ์ป้องกันก็มีโอกาสเสียสูง   เมื่อวงจรทำงานผิดปกติเนื่องจากสาเหตุต่างๆ เช่น มีกระแสเกิน แรงดันเกิน  อุปกรณ์ป้องกันมีหน้าที่เป็นด่านแรกที่จะป้องกันและเสียลละตัวเอง ตัดวงจรออกก่อนที่ส่วนอื่นๆจะเสียหาย  กลุ่มอุปกรณ์ที่ทำหน้าที่ป้องกัน เช่น   ฟิวส์    ซีเนอร์ไดโอด   วาริสเตอร์ ( MOV ) เป็นต้น

5. ใช้วงจร ( Manual) และคู่มือซ่อมให้เป็นประโยชน์  ถึงแม้วงจรพื้นฐานประเภทเดียวกันจะมีหลักการทำงานกว้างๆเหมือนกัน แต่ผู้ผลิตวงจรแต่ละรายมีเทคนิคและคิดค้นพัฒนาวงจรมาไม่เหมือนกันทีเดียว มีรายละเอียดปลีกย่อยและ วงจรที่ซับซ้อนต้องใช้วงจรประกอบการซ่อมและไล่เป็นบล๊อคไดอะแกรมไป หลายครั้งพบว่าผู้ผลิตอุปกรณ์มีคู่มืออุปกรณ์ให้พร้อมกับแนะนำวิธีแก้ปัญหาเมื่อวงจรเสียแบบต่างๆ   สำหรับผู้ที่มีประสบการณ์สูงผ่านการซ่อมมาเยอะก็สามารถจำวงจรหลักและอาการเสียของยี่ห้อต่างๆได้เลยทีเดียว เราก็สามารถเรียนรู้จากผู้ที่มีประสบการณ์สูงได้  ส่วนตัวเราเองจะมีประสบการณ์ได้ต้องซ่อมเยอะๆเพื่อให้เจอเคสต่างๆเยอะๆเมื่อผ่านไประยะเวลาหนึ่งเราก็จะกลายเป็นผู้ที่มีประสบการณ์สูงได้เช่นกัน   " ก่อนซ่อมอุปกรณ์ต่างๆ ต้องรู้จักหลักการทำงานและวงจรเบื้องต้นของมันก่อน " 

                                          หนังสือ  ซ่อมเครื่องใช้ไฟฟ้าในบ้านด้วยตัวเอง

ช่างอิเล็กทรอนิกส์ก็สามารถซ่อมเครื่องใช้ไฟฟ้าได้ไม่ยากเพราะช่างอิเล็กทรอนิกส์มีพื้นฐานการใช้มัลติมิเตอร์ที่ดีมาก  เข้าใจวงจรไฟฟ้าเบื้องต้น และ รู้จักอุปกรณ์และวัดอุปกรณ์ดีเสียเป็น เรียนรู้หลักการทำงานของเครื่องใช้ไฟฟ้าเพิ่มอีกนิดก็จะซ่อมได้   หนังสือเล่มนี้ใช้ชื่อหนังสือค้นใน Google  " ซ่อมเครื่องใช้ไฟฟ้าในบ้านด้วยตัวเอง "  ก็จะเจอในร้านออนไลน์และร้านหนังสือใหญ่ๆ และห้องสมุดบางแห่งอาจจะมี

การวัดอุปกรณ์ในบอร์ด

การวัดอุปกรณ์มีทั้งตัวที่สามารถวัดในวงจรเพื่อเช็คดีเสียเบื้องต้นได้ และ บางตัวต้องถอดออกมาวัดนอกวงจรหรือต้องลอยขาอุปกรณ์หนึ่งข้างก่อนจึงจะวัดได้  อีกหนึ่งวิธีที่นิยมทำกันก็คือวัดเปรียบเทียบกันสมมุติว่าในบอร์ดมีทรานซิสเตอร์เบอร์เดียวกันหลายตัวก็ให้วัดเทียบค่าความต้านทาน

1. อุปกรณ์ที่สามารถวัดในวงจรคร่าวๆเพื่อเช็คว่าดีหรือเสีย โดยไม่ต้องถอดออกจากวงจร ( แต่ต้องถอดปลั๊กก่อนวัดทุกครั้งหรือวัดในขณะที่ไม่มีไฟ )    มีตัวต้านทาน   LED   ไดโอด  ลำโพง  บัซเซอร์  เป็นต้น

2. อาการเสียของตัวต้านทาน  ตัวต้านทานปรับค่าได้หรือวอลุ่มผงคาร์บอนข้างในมักจะสึกกร่อนทำให้สัญญาณสะดุดไม่ต่อเนื่องได้เวลาเปลี่ยนมันแล้ว  ตัวต้านทานไวร์วาวเส้นลวดมักจะขาดวัดแล้วเข็มไม่ขึ้นเลยเนื่องจากมันเป็นอุปกรณ์ที่เรียกว่า Power Resistor มักจะเสียในลักษณะขาด   ตัวต้านทานชนิดอื่นๆมักจะขาดและยืดค่า กรณีค่าความต้านทานยืดค่านี้ทำให้กระแสและแรงดันในวงจรเปลี่ยนไปและทำให้จุดทำงานจุดไบบัสของวงจรเปลี่ยนไปด้วยผลคือวงจรอาจทำงานผิดปกติ

3. เมื่อใช้ย่านวัดตัวต้านทาน ( Ohm Meter ) รวมทั้งย่านวัดความต่อเนื่อง ( ย่านวัดเสียง)  วัดอุปกรณ์ต่างๆในบอร์ด  ต้องวัดขณะที่ไม่มีไฟอยู่  ให้ตัดไฟหรือถอดปลั๊กก่อนทุกครั้ง เนื่องจากย่านวัดตัวต้านทานใช้ไฟจากแบตเตอร์รี่ข้างใน  ระบบไฟจะชนกันและหลักการทำงานมันขัดแย้งกันทำให้มิเตอร์พังและวัดเพี้ยนได้

4. เช็คดูย่านวัดให้ดีก่อนวัดว่าใช้ย่านวัดถูกต้องไหม  ?    ห้ามตั้งย่านวัดแรงดันแล้วไปวัดกระแส  ห้ามตั้งย่านวัดกระแสแล้วไปวัดแรงดันเพราะมิเตอร์จะพังทันที เนื่องจากหลักการทำงานของแต่ละย่านวัดไม่เหมือนกันการตั้งย่านวัดผิดคือใช้งานวงจรผิดประเภทมันขัดแย้งกับหน้าที่วงจรที่ออกแบบไว้    กรณีตั้งย่านวัดผิดมัลติมิเตอร์ดิจิตอลบางรุ่นมีอุปกรณ์ป้องกันก็ดีไปและมัลติมิเตอร์ที่ไม่มีวงจรป้องกันก็จะพัง การซ่อมมัลติมิเตอร์ถึงแม้จะซ่อมได้แต่มันจะไม่เหมือนเดิมเพราะมันเป็นเครื่องมือวัดละเอียดต้องมีการคาลิเบตเพื่อให้ได้ค่าการวัดที่เที่ยงตรงและถูกต้อง การคาลิเบตต้องให้โรงงานผลิตหรือศูนย์รับคาลิเบตเครื่องมือวัดโดยเฉพาะเป็นผู้ปรับค่า

5. คาปาซิเตอร์ไฮล์โวลต์และคาปาซิเตอร์ตัวใหญ่ให้คิดไว้ก่อนว่ามีไฟค้างแน่ๆ  ให้ใช้โวลต์มิเตอร์วัดไฟดูก่อนว่ามีไฟค้างไหม  กรณีมีไฟค้างต้องดิสชาร์จก่อน

                                               แนวทางการสุ่มวัดทรานซิสเตอร์โดยไม่ต้องสนใจขา

แนวทางการสุ่มวัดทรานซิสเตอร์ ถ้าทรานซิสเตอร์ดีเมื่อใช้มัลติมิเตอร์แบบเข็มย่านวัด  Rx1K วัดขา B กับ E  และวัดขา  B กับ C  เข็มต้องขึ้น 1 ครั้งและไม่ขึ้น 1 ครั้ง  จะเป็นลักษณะนี้ถ้าทรานซิสเตอร์ดี ( โดยไม่ต้องสนใจขา )  ถ้าสุ่มวัดขาต่างๆแล้วเข็มไม่ขึ้นเลยไม่มีการเคลื่อนของเข็มเลยคือเสียลักษณะขาดแล้ว   ถ้าสุ่มวัดขาต่างๆแล้วเข็มขึ้นสุดสเกลตลอดคือเสียลักษณะช๊อตแล้ว

เลือกหัวข้อต่อไปนี้   เพื่ออ่านต่อ    

เช่น   การวัดอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์    มี   17  ตอน

1)  การวัดอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ (17)  

2)  ซ่อมอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ แนวทาง (1)   

3)  สอนใช้งาน Multi Function Tester TC1 (1)

เรียนอาชีวะดีไหม เรียนเทคนิคและสายอาชีพ สายช่างดีไหม และข้อมูลควรรู้ก่อนเรียน

การเรียนอาชีวะเป็นการเรียนสายอาชีพซึ่งมุ่งฝึกทักษะอาชีพเฉพาะทาง   มีข้อดีหลายอย่าง และ ก็มีข้อควรพิจารณาที่ควรรู้ก่อนเลือกเรียนด้วย  หลังจากอ่านบทความนี้จะทราบถึงข้อดีและข้อควรรู้ก่อนเลือกเรียนสายอาชีวะ    ข้อมูลในบทความนี้เป็นการบอกเล่าจากประสบการณ์ตรงที่ผ่านการเรียนอาชีวะสาขาช่างมาจากวิทยาลัยเทคนิคแห่งหนึ่งและข้อมูลในบทความนี้ทุกคนสามารถพิจารณาตามได้ว่ามันมีน้ำหนักมากน้อยแค่ไหน    คนเรียนสายอาชีวะสามารถประสบความสำเร็จ ประกอบอาชีพส่วนตัวและเรียนต่อในระดับปริญญาได้โดยมีมหาวิทยาลัยหลายแห่งเปิดรับคนเรียนจบสายอาชีวะให้เรียนต่อระดับสูงขึ้นกรณีต้องการเรียนต่อระดับปริญญา       มีวีดีโอในยูทูปจำนวนมากที่พูดถึงปัญหาการว่างงานและยังแนะนำทางออกให้ปัญหานี้คือให้คนเลือกเรียนสายเทคโนโลยี   สายอาชีวะ/สายช่าง และ สายวิทยาศาสตร์   เนื่องจากตำเหน่งงานจำนวนมากในภาคอุตสาหกรรม การค้าและการบริการต่างๆ  ต้องการคนที่เรียนจบสาขาเหล่านี้

ข้อดีของการเรียนอาชีวะ / สายอาชีพ

1)  ข้อดีของการเรียนสายอาชีพคือเป็นการเรียนที่มุ่งเน้นฝึกทักษะวิชาชีพที่ใช้ในการทำงานจริง  ทำให้มีความพร้อมในการทำงานสูงเมื่อเรียนจบ

2)  มีความยืดหยุ่นสูงเรื่องระยะเวลาเรียน  คือ  จบ  ปวช  ปวส  ก็สามารถหางานก่อนถ้ามีความต้องการเรียนต่ออีกครั้งก็สามารถกลับมาเรียนต่อระดับปริญญาได้เมื่อพร้อม   ส่วนอีกกรณีคือจบ ปวช  และต้องการเรียนต่อปริญญาตรีรวดเดียวเลยก็ทำได้     จะเห็นว่าตรงนี้เป็นข้อดีของการเรียนสายอาชีวะคือมีความยืดหยุ่นสูงและหลายคนก็อาจต้องการความยืดหยุ่นนี้

3)  มีความเจาะจงต่อตำเหน่งงานสูง    สายอาชีวะมีจุดประสงค์การเรียนการสอนเพื่อทำงานและตอบโจทย์ตำเหน่งงานที่เจาะจงและชัดเจนตั้งแต่แรก  ยกตัวอย่างเช่น เรียนช่างไฟก็เพื่อไปประกอบอาชีพเป็นช่างไฟและอาชีพอื่นๆที่เกี่ยวข้องกับไฟฟ้า   เช่น ทำกิจการส่วนตัวเกี่ยวกับอุปกรณ์ไฟฟ้า  การติดตั้งระบบไฟฟ้า   ดูแลระบบไฟฟ้า  ซ่อมเครื่องใช้ไฟฟ้า   ทำงานสายเทคโนโลยีที่เกี่ยวกับไฟฟ้า   นอกจากนี้หลักสูตรช่างไฟฟ้าระดับ   ปวช   ปวส   ก็ยังมีการเรียนวิชาสามัญเพื่อเป็นพื้นฐานสำหรับการต่อในระดับปริญญาตรีอีกด้วย

ข้อควรรู้และควรพิจารณาก่อนเลือกเรียนสายอาชีวะ 

   การเรียนอาชีวะคาบเวลาเรียนส่วนใหญ่จะเป็นวิชาชีพเฉพาะทาง อีกทั้งความสนใจของผู้เรียนและบรรยากาศการเรียนการสอนของวิทยาลัยก็จะมุ่งเน้นสอนและฝึกทักษะวิชาชีพเป็นลำดับแรก   ส่วนวิชาสามัญ( เช่น คณิต ฟิสิกส์ ภาษาอังกฤษ )ก็จะมีการสอนโดยมีความเข้มข้นดีระดับหนึ่ง ( แต่ไม่เหมือนสาย ม. 6   เนื่องจากข้อจำกัดด้านเวลาเรียนและบรรยากาศการเรียนด้วย ) มันเป็นธรรมชาติของการเรียนสายอาชีพที่จะเน้นเรียนและฝึกทักษะวิชาชีพเป็นหลัก   ส่วนวิชาสามัญอื่นๆจะมีการเรียนเท่าที่จำเป็นตามหลักสูตรกำหนด    ต่างจากสาย ม.6 จะมีคาบเวลาเรียนจำนวนมากและมุ่งเน้นเรียนวิชาสามัญอย่างเดียวแบบเข้มข้นทำให้มีความพร้อมสำหรับการเรียนต่อระดับมหาวิทยาลัยสูงกว่า   โดยสาย ม. ุ6  จะได้บรรยากาศของการเรียนเพื่อมุ่งสู่มหาวิทยาลัย ( แต่สาย ม.6 จะมีการแข่งขันเข้ามหาวิทยาลัยที่สูงมากจากนักเรียน  ม.ปลายทั่วประเทศ นี้อาจเป็นข้อควรพิจารณาของสาย  ม.6 )   โดยปกติบางสาขาวิชาในมหาวิทยาลัยจะมีหลักสูตรที่รับคนเรียนจบสายอาชีวะมาเรียนต่อโดยเฉพาะและแยกจากสาย ม.6 เพื่อปรับวิชาเรียนให้ครบตามหลักสูตรของสาขาวิชานั้นๆกำหนดไว้   คนเรียนสายอาชีวะก็สามารถวางแผนการเรียนต่อในระดับสูงได้เช่นกันโดยต้องมีการเตรียมตัวเพื่อสอบและสำรวจว่าเส้นทางสายอาชีพที่เลือกเรียนอยู่นั้นถ้าต้องการเรียนต่อระดับสูงขึ้นไปอีกต้องไปเรียนต่อที่มหาวิทยาลัยอะไร   มีหลักสูตรอะไรให้เรียนต่อบ้าง   การสำรวจเส้นทางการเรียนและเส้นทางอาชีพนี้ต้องทำตั้งแต่ตอนแรกๆที่เลือกเรียน     ปัญหาการเตรียมตัววิชาสามัญ(  คณิต ฟิสิกส์ ภาษาอังกฤษ )ให้พร้อมนี้ก็มีทางออกสำหรับสายอาชีวะ   ปัจจุบันมีหนังสือและคอร์สสอนออนไลน์จำนวนมากที่ติววิชา  ม.ต้น  ม.ปลายและติววิชาที่ใช้สอบวิศวะโดยเฉพาะ   คนที่สนใจก็สามารถเลือกเรียนเพิ่มเติมตามเวลาที่สะดวกเพื่อปูพื้นฐานวิชาสามัญให้แน่นและพร้อมสำหรับการเรียนต่อระดับมหาวิทยาลัยได้ไม่ยากเมื่อเทียบกับสมัยก่อน

สรุปการเรียนสายอาชีวะ / สายอาชีพมีข้อดีหลายข้อและข้อที่สำคัญคือมีความยืดหยุ่นสูงเรื่องระยะเวลาเรียน   การเรียนสายอาชีวะช่วยแก้ปัญหาคนเรียนปริญญาที่หลายสาขามีจำนวนคนเรียนมากเกินไป  ทำให้หางานทำยากเนื่องจากตลาดแรงงานไม่ได้ต้องการคนจบปริญญามากขนาดนั้น   กลับกันสาขาที่เปิดสอนในสถาบันอาชีวะส่วนใหญ่เป็นสาขาที่มีการจ้างงานจำนวนมากในภาคอุตสาหกรรม การค้าและการบริการที่ขับเคลื่อนกิจกรรมทางเศรษฐกิจหลักของประเทศ  การเรียนสายอาชีวะก็ไม่ได้มีข้อดีไปหมดมันมีข้อควรพิจารณาด้วยซึ่งบทความนี้ได้แนะนำแนวทางแก้ปัญหานี้ไว้เแล้ว  บางอาชีพการเรียนระดับ ปวช ปวส ก็เพียงพอสำหรับการประกอบอาชีพได้แล้วไม่ต้องเสียเวลาเรียน 4-5 ปีในมหาวิทยาลัย  อีกทั้งปัจจุบันมีอาชีพใหม่ๆเกิดขึ้นตามความก้าวหน้าของเทคโนโลยี   คนปัจจุบันนิยมเลือกเรียนตามความสนใจเฉพาะวิชาที่อยากเรียนและใช้เวลาเรียนไม่นานเกินไปด้วย

เลือกเรื่องถัดไปที่น่าสนใจอ่านต่อ  

เช่น  การวัดอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์   มี  17 ตอน

การวัดอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ (17)  

ซ่อมอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ แนวทาง (1)   สอนใช้งาน Multi Function Tester TC1 (1)

เรียนช่างอะไรดี ระหว่างเรียนไฟฟ้ากำลังหรือเรียนอิเล็กทรอนิกส์ดีไหม ตอนท้ายตอบคำถามการเรียนช่างไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ยากไหม

ตอบคำถามการเรียนช่างว่าจะเลือกเรียนไฟฟ้ากำลังหรือเรียนอิเล็กทรอนิกส์ดี    มีรูปและตารางประกอบช่วยให้เข้าใจง่าย อยู่ด้านล่าง  ตอนท้ายสุดเป็นการตอบคำถามเรียนช่างไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ยากไหม   ข้อมูลที่อยู่ใบบทความนี้เป็นประสบการณ์ตรงของผู้เขียนเอง ผ่านการสมัครงาน  หางานและทำงานตามโรงงานมาก็หลายที่จนในที่สุดเมื่อหาประสบการณ์ในโลกกว้างเพียงพอแล้วปัจจุบันหันมาประกอบกิจการส่วนตัวเกี่ยวข้องกับสาขาวิชาที่เรียน   จึงนำประสบการณ์และข้อมูลมาแบ่งปัน    ข้อดีของการเรียนช่างคือสามารถนำความรู้และทักษะที่ได้มาทำงานตามบริษัทต่างๆ    โรงงานอุตสากรรม    ประกอบกิจการส่วนตัว   รับงานพิเศษระหว่างเรียน   ทำงาน DIY    ถึงแม้จะมีเทคโนโลยีใหม่ๆมาในอนาคตเราก็สามารถเรียนรู้เพิ่มเติม  Up Skill  ได้เนื่องจากมีทักษะช่างพื้นฐานเป็นฐานเดิมอยู่แล้ว  สำหรับคนที่ต้องการเรียนต่อระดับสูงขึ้น ปัจจุบันก็มีมหาวิทยาลัยหลายที่เปิดสาขาให้เรียนต่อจนถึงระดับปริญญาตรี  โท  เอก  การเรียนช่างเป็นการนำความรู้+ทักษะไปใช้งานจริงและประยุกต์หลักการทางฟิสิกส์ / วิทยาศาสตร์เพื่อแก้ปัญหาต่างๆ   ถึงแม้เราจะไม่ได้ทำงานตามโรงงาน/บริษัทต่างๆแล้วก็ตามแต่ความรู้และทักษะช่างที่มีอยู่นั้นสามารถนำไปต่อยอดได้อีกเยอะยกตัวอย่างเช่น ทำระบบ  Smart  Home   ,  Smart Farming   ใช้อุปกรณ์ IT   ซ่อมเครื่องใช้ไฟฟ้าต่างๆ     ดูแลระบบไฟฟ้าที่ผิดปกติให้บ้านตัวเอง  ให้เพื่อนบ้าน  ชุมชนและวัด  เป็นต้น และในอนาคตใกล้ๆนี้จะมีเรื่องรถไฟฟ้าและสิ่งที่เกียวข้องมาแน่นอน   พลังงานทดแทนแบบต่าง ๆ  ( เช่น โซลาร์เซลล์ )  อุปกรณ์   IOT  การสื่อสาร  5G  6G    เราก็จะเข้าใจเทคโนโลยีเหล่านี้และอยู่ในแทรนด์นี้ได้ไม่ยาก

วิเคราะห์เรียนไฟฟ้ากำลังหรือเรียนอิเล็กทรอนิกส์ดี    ?

       ไฟฟ้าเป็นสิ่งอำนวยความสะดวกพื้นฐานที่สำคัญมากเราจะขาดไฟฟ้าไม่ได้เลย   ระบบไฟฟ้าทีมีอยู่ปัจจุบันนี้ก็ต้องการช่างไฟฟ้าและวิศวกรไฟฟ้ามาดูแลให้มันใช้งานได้ปกติและปลอดภัยตามหลักการและมาตฐาน   ถ้าจะออกแบบระบบไฟฟ้าใหม่ ต่อเติมไฟก็ต้องให้วิศกรไฟฟ้ามาออกแบบให้    ทุกโรงงาน  ทุกตึกขนาดใหญ่  ศูนย์การค้าต่างๆ  อาคารพาณิชย์และออฟฟิศ  ล้วนต้องการช่างไฟฟ้ามาดูแลระบบไฟฟ้าให้ทั้งสิ้น  ลักษณะงานของช่างไฟฟ้า   เช่น  ไฟฟ้าแสงสว่าง  ระบบไฟฟ้าสำรอง    ดูแลระบบแอร์   ตู้เย็น   ตู้แช่สินค้าต่างๆ   ลิฟท์   บันไดเลื่อน  ระบบดับเพลิง   ปั้มน้ำ  ระบบความปลอดภัยในอาคาร  ซ่อมเครื่องใช้ไฟฟ้าและเครื่องกลไฟฟ้าต่างๆ   บางที่ช่างไฟฟ้าอาจต้องดูแลระบบประปาด้วย ดูแลระบบไฟฟ้ากำลังทั้งภายนอกอาคารและภายในอาคาร เพิ่มจุดเต้ารับเต้าเสียบ  ถ้าเป็นงานในโรงงานก็ดูแลระบบอัตโนมัติต่างๆที่ใช้มอเตอร์ขับเคลื่อนในไลน์การผลิต   ดูแลระบบไฟในสายพานการผลิต   โรงงานที่ทำเกี่ยวกับวงจรไฟฟ้า   เครื่องใช้ไฟฟ้า  บริษัทเทคโนโลยีต่างๆ  ซอฟแวร์    ป้ายโฆษณา   นอกจากนี้สาขาไฟฟ้ากำลังยังไปเกี่ยวข้องกับงานก่อสร้างและงานโยธาอีกทั้งภาครัฐและเอกชน    ดังนั้นปริมาณงานของสาขาไฟฟ้ากำลังจึงมีจำนวนงานมากโดยงานกระจายอยู่ทุกภาคอุตสาหกรรมทั้งโรงงาน อาคารพาณิชย์ต่างๆ  แม้กระทั้งตามบ้านเรือนทั่วไปต่างจังหวัดยังมีงานของไฟฟ้ากำลังให้ทำเยอะ   เรียนสาขาไฟฟ้ากำลังหางานง่ายเนื่องจากปริมาณงานในตลาดที่เยอะและงานแทรกอยู่ทุกกิจกรรมทางเศรษฐกิจ

 

สาขาไฟฟ้ากำลัง  งานเสาไฟฟ้าแรงดันต่ำและแรงดันสูงเพื่อส่งพลังงานไฟฟ้าไปยังจุดต่างๆ

                       ตัวอย่าง  วงจรอิเล็กทรอนิกส์

      สาขาอิเล็กทรอนิกส์เป็นการเรียนเกี่ยวกับการนำอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์มาต่อใช้งานเป็นวงจรต่างๆ   ขอบเขตของงานอิเล็กทรอนิกส์ที่แตกต่างจากสาขาไฟฟ้ากำลังคือ  อิเล็กทรอนิกส์เน้นเรียนเกี่ยวกับระบบภาพ  ระบบเสียง การขยายสัญญาณ  การสื่อสาร  การใช้ไมโครคอนโทรลเลอร์  การเขียนโปรแกรมเพื่อควบคุมฮาร์ดแวร์    ไฟฟ้าพื้นฐานช่างอิเล็กทรอนิกส์ก็เรียนเหมือนกันกับช่างไฟฟ้ากำลังดังนั้นถ้าไฟฟ้าขัดข้องที่เป็นเรื่องไฟฟ้าพื้นฐานช่างอิเล็กทรอนิกส์ก็สามารถแก้ไขปัญหาทางไฟฟ้านี้ได้   ถ้าเป็นงานเมนไฟฟ้ากำลังที่เป็นงานนอกอาคาร เช่น  ปีนเสาไฟฟ้า ติดตั้งสายไฟนั้นเป็นงานเมนของช่างไฟฟ้ากำลัง งานระบบไฟแรงดันสูงแรงดันต่ำตามถนนต่างๆก็เป็นงานเมนของช่างไฟฟ้ากำลัง   ช่างอิเล็กทรอนิกส์เน้นเรียนและสามารถต่อยอดไปทาง  Smart  Home  , Smart  Farming เกษตรอัจฉริยะ  , อุปกรณ์ IOT ต่างๆ  Rasperi  Adrino  เทคโนโลยีเพื่อการเกษตรใหม่ๆ   โดรนเพื่อการเกษตร      เป็นต้น  จะต่อยอดไปทางซ่อมโทรศัพท์  อุปกรณ์ IT ต่างๆก็ต่อยอดได้ดีเช่นกัน  ระบบ AI    ซ่อมและดูแลเครื่องใช้ไฟฟ้าต่างๆ  อุปกรณ์สื่อสารต่างๆ   สาขาอิเล็กรอนิกส์ต่อยอดไปซ่อมเครื่องใช้ไฟฟ้าอุปกรณ์เทคโนโลยีได้ดี  งานช่างไฟฟ้ากำลังส่วนมากเป็นงานโปรเจครับเหมาทำเล่นไม่ค่อยได้    ส่วนงานอิเล็กทรอนิกส์สามารถนำมาทำเป็นงาน DIY  ต่างๆได้   เนื่องจากโรงงานอิเล็กทรอนิกส์และจำนวนบริษัทที่ทำงานเกี่ยวข้องกับโทรคมนาคมและการสื่อสารในไทยค่อนข้างมีจำนวนจำกัดส่งผลให้งานของช่างอิเล็กทรอนิส์มีจำนวนจำกัดไปด้วย   ถ้าคนเรียนสาขาอิเล็กทรอนิกส์และอยากหางานง่ายให้เรียนเน้นหรือไปหาเรียนเสริมพวกวิชา  ไฟฟ้าคอนโทรล  PLC   เซนเซอร์  ซึ่งวิชาเหล่านี้โรงงานต้องการช่างที่มีทักษะด้านนี้เยอะเวลาทำงานที่หน้างานจริงๆเขาให้ดูแลเครื่องจักรและระบบอัตโนมัติต่างๆมันจะมีงานปนกันทั้งงานส่วนที่เป็นงานไฟฟ้าคอนโครล และงานส่วนวงจรอิเล็กทรอนิกส์ช่างก็ต้องทำงานให้เป็นทั้งหมด  ถึงแม้โรงงานจะรับช่างเมนอิเล็กทรอนิกส์และเมนไฟฟ้ากำลังมาด้วยก็จริง  ถ้าเราทำงานได้หมดโอกาสหางานง่ายก็สูงขึ้นมาก อีกทั้งเรียนจบแล้วไม่ต้องกังวลเรื่องหางานเลยเพราะเรามีทักษะช่างที่โรงงานต้องการอยู่แล้ว   จึงแนะนำคนเรียนสาขาอิเล็กทรอนิกส์ถ้าเรียนเน้นหรือไปหาเรียนเสริมวิชาไฟฟ้าคอนโทรล  PLC  เซนเซอร์แบบต่างๆ  ก็จะหางานทำตามโรงงานอุตสาหกรรมได้ง่ายเนื่องจากตำเหน่งงานที่เกี่ยวกับไฟฟ้าคอนโทรล PLC  เซนเซอร์ มีตำเหน่งงานรองรับเยอะกว่างานวงจรอิเล็กทรอนิกส์มาก   ให้ดูรูปในตารางประกอบสาขาไฟฟ้ากำลังจะเน้นวิชาเมนของไฟฟ้ากำลัง  สาขาอิเล็กทรอนิกส์จะเน้นเรียนวิชาเมนของอิเล็กทรอนิกส์  ส่วนช่องตรงกลางสามารถเรียนได้ทั้งสาขาไฟฟ้ากำลังหรืออิเล็กทรอนิกส์เนื่องจากเป็นวิชาต่อยอดจากวิชาพื้นฐาน     นอกจากนี้ยังมีสาขาวิชาใหม่ๆที่เน้นเรียนเฉพาะด้านไปอีก เช่น สาขาวิชาระบบวัดคุม สาขาวิชาแมคคาทรอนิกส์ เป็นต้น

ให้เช็คความชอบความถนัดของตัวเอง   เทรนด์ของเทคโนโลยี   และปริมาณตำเหน่งงานในตลาด  รวมถึงงานที่อยากทำจริงๆเพื่อประกอบเป็นอาชีพในอนาคตด้วยมาเป็นเกณฑ์ในการเลือกสาขาที่จะเรียน  

 

ตอบคำถามการเรียนช่าง :  เรียนช่างไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ยากไหม   ?

คำตอบคือไม่ยากเกินไปและก็ไม่ง่าย  คิดว่าคนส่วนมากสามารถเรียนได้และก็สามารถเช็คตัวเองตอนนี้ได้เลยว่าชอบและเหมาะที่จะเรียนช่างไฟฟ้า/อิเล็กทรอนิกส์ไหม  ?  การเรียนไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ทั้งในระดับ ปวช ปวส  ป.ตรีหรือวิศวะ  ต้องมีการนวณหาค่ากระแส แรงดัน ความต้านทาน  แก้สมการต่างๆ  เพื่อหาค่าของอุปกรณ์ต่างๆที่จะต้องใช้ในวงจร   ให้เช็คตัวเองว่าวิชาคณิต ฟิสิกส์และภาษาอังกฤษเรียนได้ดีระดับหนึ่งไหม  ?    การเรียนช่างไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์นั้นคณิตศาสตร์ต้องดีระดับหนึ่ง วิทยาศาสตร์ต้องดีระดับหนึ่งโดยเฉพาะวิชาฟิสิกส์เพราะเป็นพื้นฐานของช่างหรือวิศวะทุกสาขา ภาษาอังกฤษต้องใช้ในการอ่านตำราภาษาอังกฤษด้วยเพราะสาขาเทคโนโลยีต่างๆจะอ่านเพียงตำราภาษาไทยนั้นมันไม่เพียงพอ ตอนทำงานต้องอ่านคู่มือการทำงานของเครื่องซึ่งเป็นภาษาอังกฤษและอ่านสเปคของอุปกรณ์ต่างๆก็เป็นภาษาอังกฤษด้วยเช่นกัน  หลายครั้งการทำงานจริงๆต้องติดต่อกับต่างประเทศ ถ้าได้ทำงานกับบริษัทต่างชาติภาษาอังกฤษก็ยิ่งจำเป็นและสำคัญมากขึ้นไปอีก    

น้องๆที่เรียนระดับมัธยมปลายมีการเรียนวิชาฟิสิกส์ก็จะมีบทที่เป็นเรื่องไฟฟ้าอยู่หลายบทเรียนตรงนั้นให้แน่นและเรียนให้เข้าใจเพราะเป็นพื้นฐานที่สำคัญมาก  สำหรับน้องๆที่เรียน ม.ต้น ก็ให้เน้นคณิตและวิทยาศาสตร์ให้เข้าใจเพราะนอกจากจะใช้เรียนต่อ ม.ปลายแล้วถ้าเรามีพืนฐานดีตั้งแต่ตอน ม.ต้นนี้ อนาคตเราก็จะเรียนได้ดีเพราะจากการสังเกตหลายๆวิชาที่เรียน มันจะเป็นวิชาต่อเนื่องกันถ้าเรียนวิชาพื้นฐานให้เข้าใจดีตั้งแต่เทอมแรกปีแรก การเรียนวิชาต่อเนื่องก็จะง่ายไปด้วย  ยกตัวอย่างเช่น ถ้าเราเรียนเข้าใจเรื่องตรีโกณมิติดีก็จะทำให้เราเรียนวิชาไฟฟ้ากระแสสลับเข้าใจง่ายไปด้วยเนื่องจากในวิชาไฟฟ้ากระแสสลับจะมีเรื่องมุมเฟสทางไฟฟ้าและนำเรื่องมุมต่างๆนี้ไปแก้สมการทางไฟฟ้ากระแสสลับเยอะมาก  ถ้าเราเรียนเข้าใจเรื่องการแก้สมการในวิชาคณิตจะทำให้เราเรียนวิชาไฟฟ้ากระแสตรงหาค่าตัวแปรทางไฟฟ้าต่างๆ เช่น  V   I   R   เมื่อเรียนเข้าใจก็จะรู้สึกสนุกกับมันในการเรียนรู้บทต่อๆไป     สำหรับการเรียนไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ในระดับ  ป.ตรีนั้นจะมีวิชาคณิตศาสตร์ขั้นสูง  การแก้สมการทางไฟฟ้าและวิเคราะห์วงจรไฟฟ้านั้นก็จะใช้คณิตศาสตร์ขั้นสูง   แต่ไม่ต้องกังวลเพราะถ้าวิชาพื้นฐานเราดีระดับหนึ่งบวกกับตอนเรียนเราก็ตั้งใจเรียนมันจะช่วยเสริมกันให้เรียนได้ดีแน่นอน 

เลือกเรื่องถัดไปที่น่าสนใจ   อ่านต่อ  

เช่น  การวัดอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์   มี  17 ตอน

การวัดอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ (17)  

ซ่อมอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ แนวทาง (1)   สอนใช้งาน Multi Function Tester TC1 (1)

อาการเสียวงจรหลอดไฟให้แสงสว่างตามบ้าน แนวทางแก้ หลอดไฟติดๆ ดับๆ หลอดไฟกระพริบ หลอดไฟไม่ติด หลอดไฟไม่สว่าง บัลลาสต์มีเสียงคราง

หลอดไฟที่นิยมใช้ตามบ้านคือหลอดฟลูออเรสเซนต์เนื่องจากประหยัดไฟและราคาไม่แพงมาก ขณะเดียวกันให้ประสิทธิภาพแสงสว่างที่ดี   วงจรหลอดฟลูออเรสเซนต์ประกอบด้วยส่วนหลักๆคือ หลอดฟลูออเรสเซนต์  สตาร์ทเตอร์  และ  บัลลาสต์  เวลาวงจรหลอดไฟเสียเราก็ต้องมาเช็คส่วนประกอบที่สำคัญเหล่านี้   อาการเสียของวงจรหลอดฟลูออเรสเซนต์คือ  หลอดไฟติดๆ ดับๆ  หรือ หลอดไฟกระพริบ   หลอดไฟไม่ติด  หลอดไฟไม่สว่าง  หลอดสว่างแล้วดับ  หลอดมีแสงสลัว   บัลลาสต์มีเสียงคราง  เป็นต้น  ก่อนเช็คหรือซ่อมมารู้จักวงจรหลอดฟลูออเรสเซนต์ก่อน เพื่อใช้วงจรนี้ไล่เช็คอาการเสียต่างๆเป็นลำดับขั้นตอน

                              วงจรหลอดฟลูออเรสเซนต์  เป็นวงจรหลอดไฟที่นิยมใช้ตามบ้าน

อาการเสียวงจรหลอดฟลูออเรสเซนต์ให้แสงสว่างตามบ้าน  และ แนวทางแก้

1)     หลอดไฟไม่ติด  หรือ  หลอดไฟไม่สว่าง  

อาการ :   เปิดสวิตช์แล้วหลอดไฟไม่สว่าง  สาเหตุที่เป็นไปได้มีหลายอย่าง ให้ไล่เช็คเป็นลำดับดังนี้ ให้เช็คอะไร ?   ก็เช็คอุปกรณ์หลักๆที่อยู่ในวงจรหลอดไฟตามรูปด้านบน

-  ไฟมาหรือยัง  ?   ไล่เช็คเส้นทางของไฟ  ให้เช็คไฟที่บัลลาสต์ว่ามีไฟมาหรือยัง   สายไฟอาจขาด จุดต่อต่างๆขั้วหลอดอาจหลวม   ไล่ไฟกลับไฟยังสวิตช์เปิดปิดมีหลายครั้งหน้าสัมผัสของสวิตช์เสีย

                                 ใช้ไขควงเช็คไฟวัดไฟที่ขั้วต่อบัลลาสต์ว่ามีไฟมาหรือยัง   ?

-  หลอดไฟขาดหรือไม่   ?    วิธีเช็คหลอดไฟว่าขาดหรือไม่ ใช้มัลติมิเตอร์ตั้งย่านวัดโอห์มวัดไส้หลอดถ้าหลอดยังดีต้องมีค่าความต้านทานขึ้นตามรูป  ถ้าหลอดขาดจะไม่ขึ้นค่าความต้านทานเลย  อีกวิธีให้นำหลอดไฟที่สงสัยว่าจะเสียไปต่อกับวงจรหลอดไฟจุดอื่นๆในบ้านที่สว่างปกติ ถ้าต่อทดสอบกับจุดอื่นแล้วหลอดไฟไม่สว่างแสดงว่าหลอดไฟเสียแล้ว ถ้าหลอดไฟยังสว่างแสดงว่าหลอดไฟยังดีอยู่  ให้ไล่เช็คอุปกรณ์ตัวอื่นๆต่อ

                                                         เช็คไส้หลอด ถ้าไม่ขาดจะมีค่าความต้านทาน

-  บัลลาสต์ขาดหรือไม่  ?   วิธีเช็คบัลลาสต์ สามารถเช็คได้ตอนมีไฟ และเช็คตอนไม่มีไฟ    วิธีเช็คบัลลาสต์ตอนมีไฟคือหลังจากเปิดสวิตช์แล้วต้องมีไฟที่ขั้วบัลลาสต์ทั้งเส้นไฟเข้าและเส้นไฟออก ลักษณะบัลลาสต์ก็เหมือนขดลวดไฟเข้ามาแล้วต้องผ่านออกไปยังหลอดไฟได้   ถ้าไม่มีไฟขั้วไฟออกแสดงว่าขดลวดขาด    วิธีเช็คบัลลาสต์ตอนไม่มีไฟคือให้ปิดสวิตช์และถอดสายไฟออกจากบัลลาสต์ 1 เส้นแล้ววัดค่าความต้านทานของขดลวดถ้าขดลวดไม่ขาดจะขึ้นค่าความต้านทาน   อีกอาการเสียของบัลลาสต์คือขดลวดช๊อตกันถ้าใช้มัลติมิตเตอร์วัดแล้วจะได้ค่าความต้านทานต่ำมาก ปกติแล้วถ้าบัลลาสต์ดีจะมีค่าความต้านทาน 30-100 โอห์มขึ้นอยู่กับขนาดวัตต์ของบัลลาสต์

                                                 วิธีเช็คบัลลาสต์ เช็คตอนมีไฟใช้ไขควงวัดไฟ

               วิธีเช็คบัลลาสต์ตอนไม่มีไฟ คือปิดสวิตช์ปลดสายออก 1 เส้น  แล้ววัดค่าความต้านทาน

               บัลลาสต์ดีจะมีค่าความต้านทาน 30-100 โอห์ม   ขึ้นอยู่กับขนาดวัตต์ของบัลลาสต์

               ขาด- วัดแล้วไม่ขึ้นค่าความต้านทานเลย   ช๊อต-วัดแล้วได้ค่าความต้านทานต่ำมาก

-  สตาร์ทเตอร์เสียหรือไม่   ?   วิธีเช็คสตาร์ทเตอร์คือให้นำสตาร์ทเตอร์ตัวที่สงสัยว่าจะเสียไปทดสอบกับวงจรหลอดไฟจุดอื่นๆในบ้านที่ยังสว่างปกติ  ถ้าต่อทดสอบกับจุดอื่นแล้วหลอดไฟสว่างปกติแสดงว่าสตาร์ทเตอร์ไม่เสีย  

              นำสตาร์ทเตอร์ตัวที่สงสัยว่าจะเสียไปทดสอบกับวงจรหลอดไฟจุดอื่นๆที่ยังสว่างปกติ

2)     หลอดไฟกระพริบ   หลอดไฟดับๆติดๆ 

สาเหตุที่เป็นไปได้  :   

-   สตาร์ทเตอร์เสีย  ?   บัลลาสต์เสีย   ?   ให้เช็คตามวิธีการในข้อ 1) ด้านบน

-   ไฟตกหรือไม่   ?  ให้ใช้มัลติมิเตอร์เช็ควัดแรงดันไฟฟ้าว่าได้ประมาณ  220VAC ไหม   ?

-   หลอดไฟเสื่อมสภาพใกล้เสีย   สังเกตที่บริเวณใกล้ขั้วหลวดจะมีสีดำชัดเจน  ให้นำหลอดไฟตัวที่สงสัยว่าจะเสียไปทดสอบที่วงจรหลอดไฟจุดอื่นๆ  

-   ขั้วหลอดเสีย   กระแสไฟฟ้าไหลไม่สะดวก ให้ลองทำความสะอาดแล้วปรับให้มันยึดขั้วหลอดไฟให้แน่น

3)   หลอดไฟมีแสงสลัว   มีคราบฝุ่นต่างๆติดที่ตัวหลอดไฟ    ให้ทำความสะอาดหลอดไฟ

4)   บัลลาสต์มีเสียงคราง 

สาเหตุที่เป็นไปได้  :  

-  ยึดบัลลาสต์ไม่แน่น ให้ขันน๊อตให้แน่น

- ใช้ขนาดวัตต์ของบัลลาสต์ไม่เหมาะกับขนาดวัตต์ของหลอดไฟ   ให้เลือกใช้ให้เหมาะสม

-  บัลลาสต์เสื่อมสภาพ ใช้ไปนานๆแกนเหล็กข้างในมีคุณสมบัติเปลี่ยนไป   ให้เปลี่ยนบัลลาสต์

เลือกหัวข้อต่อไปนี้   เพื่อ    อ่านต่อ    

เช่น   การวัดอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์   มี   17  ตอน

1)  การวัดอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ (17)  

2)  ซ่อมอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ แนวทาง (1)   

3)  สอนใช้งาน Multi Function Tester TC1 (1)

สอนใช้งาน Multi-function Tester เครื่องวัด LCR TC1 วัด R L C ไดโอด ซีเนอร์ ทรานซิสเตอร์ SCR มอสเฟต ไตรแอค และอื่นๆ

 

Electronic  Components   Tester

แนะนำการใช้งาน  Multi-function Tester  เครื่องนี้สามารถวัดอุปกรณ์ได้หลายอย่างมากสมกับคำว่า Multi-Function  Tester   จุดเด่นที่สำคัญคือใช้งานง่าย.....แต่ก่อนใช้งานต้องรู้วิธีการวัดก่อนรวมถึงรู้ความสามารถและข้อจำกัดของเครื่องวัดนี้     อ่านให้ครบทุกข้อ 1-5 จนจบเพื่อจะได้ข้อมูลครบถ้วนและไม่พลาดข้อมูลที่สำคัญแล้วจะเข้าใจการใช้งานมากยิ่งขึ้น   เครื่องนี้สามารถวัดอุปกรณ์พื้นฐานในแผงวงจรครอบคลุมอุปกรณ์ส่วนมากที่นิยมใช้งาน   เช่น ตัวต้านทาน ตัวเก็บประจุ  ตัวเหนี่ยวนำ  ไดโอด ซีเนอร์ไดโอด  LED  เอสซีอาร์  ไตรแอค ไอจีบีที  มอสเฟต  เป็นต้น เป็นเครื่องวัดที่ช่างควรมีไว้ประจำโต๊ะซ่อมนอกจากมัลติมิเตอร์แบบเข็มและมัลติมิเตอร์แบบดิจิตอล ประเด็นสำคัญที่จำเป็นต้องทราบมี 5 ข้อดังนี้

1.  Socket และ  การเสียบขาอุปกรณ์

2.  การตีความหมายผลการวัด ดี / เสีย

3.  ข้อจำกัดในการวัดอุปกรณ์ของเครื่อง Multi-function Tester 

4.  ขอบเขตที่ควรใช้งาน

5.  การคาลิเบรต หรือ การทดสอบเครื่อง (  Self Test )

   รูปแรก   แบบใช้แบต 9V ราคาถูกกว่าแต่ต้องประกอบเครื่องเอง  

   รูปที่ 2   Multi-Function Tester  TC1 แบบชาร์ตไฟได้เหมือนชาร์จโทรศัพท์เลย น่าใช้มากกว่าแบบแรก

   แนะนำรุ่น TC1 แบบชาร์จได้เนื่องจากมีความสามารถในการวัดมากกว่า

                         สายวัดเสริมที่แถมมากับ  Multi-Function Tester   TC1  แบบชาร์ตไฟได้

                            แบบใช้แบต 9V สามารถหาปากคีบลักษณะคล้ายตามรูปนี้มาทำสายวัด

1.  Socket  และ การเสียบขาอุปกรณ์   แบบใช้ถ่าน 9V กับแบบชาร์ตไฟได้ มีตำเหน่งช่องเสียบที่แตกต่างกันโดยแบบใช้ถ่าน 9V จะระบุตำเหน่งช่องเป็น  12311111  โดยตรงที่ชื่อตำเหน่ง   11111 จะต่อถึงกันหมด   ขณะที่แบบชาร์ตไฟได้จะระบุชื่อตำเหน่งช่อง  KAA1233  ช่องที่มีชื่อตำเหน่งเหมือนกันจะต่อถึงกัน

การเสียบขาอุปกรณ์  

อุปกรณ์ที่มี  2 ขา------------>  ให้เสียบช่อง 1 กับ 2 ,   2 กับ 3 ,  1 กับ 3  คู่ช่องใดก็ได้ตามที่เสียบได้สะดวก  

อุปกรณ์ที่มี  3 ขา------------>  ให้เสียบช่อง  123

การวัดซีเนอร์ไดโอดสำหรับรุ่น  TC1  ช่อง A ให้เสียบขาแอโนด ช่อง K ให้เสียบขาคาโทดตามสเปคบอกว่ารุ่น TC1 สามารถวัดแรงดันซีเนอร์ไดโอด  0.01-30V

แถบวัดอุปกรณ์ SMD ใช้วัดอุปกรณ์ SMD ที่ไม่รู้จักว่าเป็นตัวอะไร ?   วัดเพื่อให้รู้ว่าเป็นทรานซิสเตอร์  ไดโอด ตัวต้านทาน SMD  คาปาซิเตอร์ SMD  หรืออุปกรณ์ๆ  และวัดเพื่อให้รู้ว่าดีหรือเสีย    

                                                   ชื่อตำเหน่ง 1  จะต่อถึงกันหมด

           ตำเหน่งวัดอุปกรณ์ SMD ที่ไม่รู้จักวัดว่าเป็นตัวอะไร   และ วัดเพื่อให้รู้ว่าดีหรือเสีย

             ช่อง KAA  ใช้วัดซีเนอร์ไดโอด  ช่อง A ให้เสียบขาแอโนด  ช่อง K ให้เสียบขาคาโทด

2. การตีความหมายผลการวัด ดี/เสีย   หลักการก็คือต้องรู้จักชื่ออุปกรณ์ และสเปคที่สำคัญของมัน ถ้าอุปกรณ์ปกติหน้าจอจะแสดงชื่ออุปกรณ์พร้อมสเปคที่สำคัญ หรือบางกรณีบอกกลุ่มของอุปกรณ์แทนเช่นวัดซีเนอร์ไดโอด วัด LED  เครื่องวัดจะบอกว่าเป็นไดโอด  ให้อ่านข้อ 3เพิ่มเรื่อง ข้อจำกัดในการวัดอุปกรณ์ของเครื่อง Multi-Function Tester    ตัวอย่างเบอร์อุปกรณ์สามารถบอกชนิดอุปกรณ์ได้

2SAXXX    เป็นทรานซิสเตอร์ชนิด  PNP   ใช้งานย่านความถี่สูง

2SBXXX    เป็นทรานซิสเตอร์ชนิด  PNP   ใช้งานย่านความถี่ต่ำ

2SCXXX    เป็นทรานซิสเตอร์ชนิด  NPN   ใช้งานย่านความถี่สูง

2SDXXX    เป็นทรานซิสเตอร์ชนิด  NPN   ใช้งานย่านความถี่ต่ำ

2SJXXX     เป็น  FET   P   แชนแนล

2SKXXX    เป็น  FET   N  แชนแนล

2NXXX      เป็นทรานซิสเตอร์  

IRFXXX     เป็นมอสเฟต

MJEXXX    เป็นทรานซิสเตอร์จานบิน   ( TO-3 )

BTAXXX    เป็นไตรแอค

TMGXXX   เป็นไตรแอค

2.1   วัดตัวต้านทาน  ถ้าตัวต้านทานดีจะแสดงชื่อเป็น Resistor   พร้อมค่าความต้านทาน

                                                       ตัวต้านทาน  22 โอห์ม วัดได้   22  โอห์ม

                      ตัวต้านทาน  33 โอห์ม วัดได้   33.4  โอห์ม  ถือว่า R  สภาพดี  เพราะได้ค่าใกล้เคียง

                         ตัวต้านทาน  82  โอห์ม วัดได้   80.5   โอห์ม  ถือว่า R  สภาพดี เพราะได้ค่าใกล้เคียง

                  ตัวต้านทาน  1000  โอห์ม วัดได้  986.0   โอห์ม  ถือว่า R  สภาพดี เพราะได้ค่าใกล้เคียง

                                วัด VR ลองหมุนถ้าค่าเปลี่ยนตามการหมุนคือดี เอา 2 ค่ารวมกัน = 2K Ohm

2.2   วัดตัวเก็บประจุ ถ้าตัวเก็บประจุดีหน้าจอจะแสดงชื่อุปกรณ์เป็น Capacitor พร้อมค่าความจุ ให้คายประจุหรือดิสชาร์จก่อนวัดตัวเก็บประจุทุกครั้ง

      ตัวเก็บประจุค่า  22UF  พิมพ์ไว้ที่ตัวสินค้าวัดได้  21.57UF   ถือว่า C  สภาพดี เพราะได้ค่าใกล้เคียง

2.3  วัดไดโอด  ซีเนอร์ไดโอด  LED  ถ้าอุปกรณ์สภาพดีหน้าจอจะแสดงชื่อเป็นไดโอดเนื่องจากเป็นอุปกรณ์ในกลุ่มเดียวกัน พร้อมแสดงแรงดันตกคร่อมไดโอด ( Vf)  เครื่องวัดรุ่นใช้แบต 9V จะแสดง ซีเนอร์ไดโอดเป็นไดโอดแทน   ส่วนเครื่องวัดรุ่น TC1 แบบชาร์ตไฟได้จะมีช่องวัดซีเนอร์ไดโอดโดยเฉพาะคือช่อง KAA ให้เสียบขาอาโนดที่ช่อง A และคาโทดที่ช่อง K

     วัดไดโอดเสียบช่อง 123 ตำเหน่งช่องเสียบต้องไม่ต่อถึงกัน เช่น 1 กับ 2  ได้  2 กับ 3 ได้  1 กับ 3 ได้

                           วัด LED เครื่องจะแสดงเป็นไดโอดแทน LED จะสว่างและกระพริบเล็กน้อย

                                                            วัดไดโอด  2 ขา  (  Diode  2  pin )

                                                   วัดไดโอด  3  ขา   ( Diode  3 pin  )

  รุ่นนี้มีช่องสำหรับวัดซีเนอร์ไดโอดโดยเฉพาะ  ให้เสียบอาโนดที่ช่อง A ขาคาโทดที่ช่อง K

  ถ้านำไปเสียบช่องอื่นๆ เครื่องจะแสดงเป็นไดโอดธรรมดาแทน

                      รุ่นราคาถูกแบบใช้ถ่าน 9V  เมื่อวัดซีเนอร์ไดโอด จะแสดงผลเป็นไดโอดแทน

2.4  วัดวาริสเตอร์    ถ้าวาริสเตอร์สภาพดีจะแสดงเป็นคาปาซิเตอร์แทน เนื่องจากวาริสเตอร์ปกติ 2 ขาจะไม่ต่อถึงกันวัดด้วยโอห์มมิเตอร์เข็มก็ไม่ขึ้นสักครั้ง  ให้สังเกตสภาพของวาริสเตอร์ด้วยว่าอยู่ในสภาพดีไม่มีรอยไหม้

                                       วัดวาริสเตอร์  Varistor    ถ้าวาริสเตอร์สภาพดีจะแสดงเป็นคาปาซิเตอร์แทน

2.5  วัดทรานซิสเตอร์ ให้เสียบช่อง 123   ถ้าอุปกรณ์สภาพดีจะแสดงชื่อเป็น   Transistor  พร้อมระบุชนิดว่าเป็นชนิด NPN หรือ PNP และบอกอัตราขยายของทรานซิสเตอร์ (hFE) ด้วย  ถ้าทรานซิสเตอร์สภาพดีไม่ซ๊อตไม่ขาดต้องมีอัตราขยาย    ปกติอัตราขยายของทรานซิสเตอร์จะมีปริมาณ   หลายเท่า -  หลายร้อยเท่า

                            ทรานซิสเตอร์มีอัตราขยาย  ( hFE )  = 216 เท่า  แสดงว่าไม่ขาด ไม่ซ๊อต

                 ทรานซิสเตอร์มีอัตราขยาย  ( hFE )  = 279  เท่า  แสดงว่าไม่ขาด ไม่ซ๊อต

             วัดทรานซิสเตอร์  ถ้าอุปกรณ์สภาพดีจะแสดงชื่อเป็น   Transistor  

             พร้อมระบุชนิดว่าเป็นชนิด NPN หรือ PNP และบอกอัตราขยายของทรานซิสเตอร์ (hFE) 

                         วัดทรานซิสเตอร์จานบิน ถ้าทรานซิสเตอร์ดีจะมีอัตราขยาย  ( hFE )

2.6  วัดมอสเฟตให้เสียบช่อง 123  ถ้าอุปกรณ์สภาพดีจะแสดงชนิดมอสเฟตว่าเป็นชนิด  P แชนแนลหรือ N แชนแนลพร้อมแสดงแรงดันทริกขา G   ( Vt)

    MOSFT  Test 

2.7  วัดอุปกรณ์กลุ่มไทริสเตอร์ เช่น   SCR  ไตรแอค  ให้เสียบช่อง  123  ถ้าอุปกรณ์สภาพดีจะแสดงหน้าจอตามรูปด้านล่าง

                         วัด  SCR  หน้าจอจะแสดงเป็น Thyristor พร้อมสัญลักษณ์ของ SCR

                          วัดไตรแอค หน้าจอจะแสดงเป็น  Triac  พร้อมสัญลักษณ์ของไตรแอค

3.   ข้อจำกัดในการวัดอุปกรณ์   เครื่องวัดนี้เหมาะสำหรับการวัดอุปกรณ์ขนาดเล็ก ไม่ได้ออกแบบมาเพื่อวัดอุปกรณ์ขนาดใหญ่  เนื่องจากกระแสที่จ่ายออกจากเครื่องวัดเพื่อทดสอบอุปกรณ์มีปริมาณน้อยเวลาวัดอุปกรณ์พวกไทริสเตอร์บางเบอร์ ( ตัวใหญ่)  เช่น SCR ไตรแอค กระแสทริกมีปริมาณไม่พอที่จะทริกให้มันทำงาน เครื่องวัดจะไม่รู้จักอุปกรณ์เบอร์นั้น  ๆ  ( Triac Range: IGT < 6mA )  ไตรแอคบางเบอร์เครื่องวัดจะมองเป็นตัวต้านทานแทน   ทรานซิสเตอร์บางเบอร์เครื่องวัดจะมองเป็นไดโอดแทน   ไอจีบีทีบางเบอร์เครื่องวัดจะมองเห็นเป็นคาปาซิเตอร์แทน   สำหรับอุปกรณ์ตัวใหญ่มักจะเสียในลักษณะขาด และซ๊อต ให้ใช้มัลติมิเตอร์แบบเข็มย่านวัด   Rx1 หรือ Rx10 วัดยืนยันการขาดและการซ๊อตอีกครั้ง  ประเด็นสำคัญที่เครื่องวัด  Multi-function Tester ยังแสดงว่าเป็นไดโอด ตัวต้านทาน หรือ คาปาซิเตอร์ก็บอกทางอ้อมได้ว่าอุปกรณ์ที่วัดไม่ได้ขาดหรือซ๊อต

   วัดทรานซิสเตอร์ฮอร์เอ้ามีไดโอดอยู่ข้างใน ( Transistor Hor ) เครื่องวัดมองเป็นไดโอด 2 ตัว

   ทรานซิสเตอร์ที่วัดสาธิตเป็นของใหม่และสภาพดี

  วัดทรานซิสเตอร์ฮอร์เอ้ามีไดโอดอยู่ข้างใน ( Transistor Hor ) เครื่องวัดมองเป็นไดโอด 2 ตัว

   ทรานซิสเตอร์ที่วัดสาธิตเป็นของใหม่และสภาพดี

   วัด IGBT  ไอจีบีทีตัวใหญ่ เครื่องมองเป็นคาปาซิเตอร์ตรงขาเกต ( G )  เนื่องจากขาเกตจะมีฉนวนคั่นไว้ไม่ได้ต่อ อยู่กับส่วนอื่นๆมีอินพุตโมเดลเป็นคาปาซิเตอร์    ขา G คือขา 1 และขา  C กับ E คือขา 2 และ 3 ตามลำดับไอจีบีทีเบอร์นี้มีไดโอดคร่อมอยู่ที่ขา C-E     ตัวที่วัดเป็นตัวอย่างนี้สภาพดีอยู่

    วัด  IGBT ไอจีบีทีตัวใหญ่ ด้วยเครื่องวัดรุ่นใช้แบต 9V   เครื่องวัดมองเป็นมอสเฟต เนื่องจากเครื่องใช้ซอฟแวร์คนละรุ่น  เนื่องจากขาเกตของไอจีบีทีและมอสเฟตมีฉนวนคั่นไว้ไม่ได้ต่ออยู่กับขาอื่นๆ จึงมีอินพุตโมเดลเป็นคาปาซิเตอร์   ตัวที่วัดเป็นตัวอย่างนี้สภาพดีอยู่

 

วัด  IGBT ไอจีบีทีตัวใหญ่เบอร์นี้ไม่มีไดโอดคร่อมขา C-E   วัดด้วยเครื่องวัดรุ่นใช้แบต 9V   เครื่องวัดมองเป็นคาปาซิเตอร์  เนื่องจากขาเกตของไอจีบีทีและมอสเฟตมีฉนวนคั่นไว้ไม่ได้ต่ออยู่กับขาอื่นๆจึงมีอินพุตโมเดลเป็นคาปาซิเตอร์   ขา 1 คือขาเกต ถ้ามีไดโอดต่ออยู่ระหว่างขา C-E เครื่องจะวัดเจอ   ตัวที่วัดเป็นตัวอย่างนี้ IGBT  สภาพใหม่และดีอยู่

   วัดไตรแอคเครื่องวัดมองเป็นตัวต้านทานแทน   ตาม Datasheet  ขาเรียง  A1   A2   G  ตัวที่วัดเป็นตัวอย่างนี้สภาพดีอยู่  ปกติแล้วไตรแอคถ้าใช้มัลติเตอร์แบบเข็มวัด  เข็มจะวัดขึ้น 2 ครั้งคือขา G กับขา A1  และขา G กับขา A2   

    วัดไตรแอคเครื่องทำน้ำอุ่นถ้าอุปกรณ์สภาพดีจะแสดงเป็นตัวต้านทาน 2 ตัวตามรูป  เครื่องวัดไม่มีกระแส

พอที่จะทริกขาเกตให้มันทำงาน เครื่องวัดจึงมองไตรแอคเป็นตัวต้านทานแทน

วัดไตรแอคเครื่องทำน้ำอุ่นด้วยเครื่องวัดรุ่นราคาถูกนี้ไม่สามารถแสดงว่าความต้านทานสูงๆระดับ  45Mega Ohm ได้จึงแสดงได้เฉพาะความต้านทานระหว่างขา G กับขา A1   ( ขา 1 กับขา 2 )  ไตรแอคที่วัดสาธิตเป็นตัวใหม่และสภาพดีอยู่ จะเห็นว่าเครื่องวัดรุ่น TC1 แบบชาร์ตไฟได้ มีความสามารถมากกว่า

4. ขอบเขตที่ควรใช้งาน   เครื่องวัด  Multi-function Tester   มีผลการวัดถูกต้องระดับหนึ่งเหมาะสำหรับใช้กับงานซ่อมทั่วไป    งาน DIY   และ งานทดลองในการศึกษาเรียนรู้  สำหรับงานที่เน้นผลการวัดถูกต้องสูงเช่นงานอุตสาหกรรม งานวิจัยระดับห้องแลปให้ใช้เครื่องมือวัดที่มีค่าการวัดถูกต้องและเที่ยงตรงสูงจากยี่ห้อชั้นนำ   สำคัญมากก่อนวัดคาปาซิเตอร์ต้องคายประจุหรือดิสชาร์ตก่อนทุกครั้ง ถ้าไม่คายประจุทำให้เครื่องเสียหายและผลการวัดเพื้ยนได้

สเปคและขอบเขตการวัดของเครื่อง   Multi-function Tester  TC1    แบบชาร์ตไฟได้

ตัวต้านทาน : 0.01 - 50M Ohm    

ตัวเก็บประจุ : 25pF - 100mF 

ตัวเหนี่ยวนำ : 0.01mH - 20H

แรงดันไดโอด:   <  4.5V   

ซีเนอร์ไดโอดช่วงที่วัดได้ : 0.01 - 30V   ให้เสียบช่อง KAA

Transistor Detect Area :  0.01  -  4.5V    

Triac Range: IGT  <  6mA   

5. การคาลิเบรต หรือการทดสอบเครื่องวัด  เมื่อใช้ไปสักระยะเครื่องวัดเพื้ยน     ให้คาลิเบรต หรือ ตามคู่มือบอกว่าให้ทำ  Self Test  เป็นปกติของเครื่องมือวัดทุกชนิดที่ต้องทดสอบตามระยะเวลาที่กำหนดว่าให้ผลการวัดถูกต้องและเทียงตรงอยู่หรือไม่   เสียบโลหะซ๊อตขาช่อง 123  แล้วกดปุ่ม

                                                ตอนนี้เครื่องบอกให้เอาโลหะซ๊อตขาออก

                                     เมื่อทำ   Self  Test   เสร็จหน้าจอจะแสดงแบบนี้

 

จบ   การใช้งานเครื่องวัด LCR TC1  ( รวมถึงเครื่องที่คล้ายกัน วิธีใช้งาน LCR-T4  ESR )

เลือกหัวข้อต่อไปนี้    เพื่อ   อ่านต่อ    

เช่น   การวัดอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์   มี   17  ตอน

1)  การวัดอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ (17)  

2)  ซ่อมอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ แนวทาง (1)   

3)  สอนใช้งาน Multi Function Tester TC1 (1)

อ่านต่อ  อีก  25 เรื่อง  เลื่อนหน้า >  ด้านล่างสุดของมือถือ หรือเลือกเรื่องจากแถบด้านข้าง